Als mantelzorger zorg je met liefde en betrokkenheid, met het welzijn van je naaste altijd voor ogen. En natuurlijk met de wens dat hij of zij veilig is. Soms neem je daarom maatregelen waarvan je denkt: “beter dit, dan dat er iets gebeurt”. Een bedhekje omhoog. Een deur op slot. Een gps-tracker in de jaszak. Ze lijken praktisch. Misschien zelfs vanzelfsprekend. Maar deze handelingen beperken ook, soms onopgemerkt, de vrijheid van je naaste. Het is dan belangrijk stil te staan bij de vraag: Doe ik dit voor zijn of haar veiligheid? Of voor mijn geruststelling?
Kies jij bewust wat past? Of handel jij automatisch?
Juist omdat je zo vertrouwd bent geraakt met het zorgen voor je naaste is het af en toe goed om bewust stil te staan bij wat je doet. En vooral: waarom doe je dit? Niet omdat de ene keus per definitie goed is en de andere keus fout is. Er is geen standaardlijst met wat wel en niet zou mogen in een thuissituatie, omdat elke situatie anders is. Wat in het ene gezin past, past misschien niet in het andere. Wat vandaag nodig lijkt, kan morgen niet werken.
Precies daarom is het zo belangrijk om niet op de automatische piloot te blijven handelen. Om niet te handelen vanuit angst. Maar om stil te staan bij wat je doet en om telkens bewust keuzes te maken. Stel je zelf bijvoorbeeld eens te vraag: “Wat wil ik hiermee voorkomen?” Of: “Welke risico’s zie ik? En vind ik deze risico’s acceptabel?”. Je kunt ook proberen je in de ander te verplaatsen en jezelf bijvoorbeeld af te vragen: “Hoe zou ik het ervaren als iemand dit voor mij zou beslissen?”. Door jezelf deze vragen te (blijven) stellen stimuleer je, je zelf om meer te handelen vanuit wat jij en jouw naaste belangrijk vinden dan in plaats van uit gewoonte en angst.
Blijf in gesprek
Als je merkt dat je twijfelt, helpt het om hierover een gesprek te voeren met degene voor wie je zorgt. Of anders met mensen om jullie heen: familie, vrienden of een vertrouwde professional – zoals de huisarts of de thuiszorgmedewerker. In gesprek blijven, zorgt ervoor dat je samen blijft zoeken naar wat nodig is en wat praktisch haalbaar is. Een paar praktische tips om dit gesprek aan te gaan, zijn:
Spreek vanuit jezelf: Zeg wat jij denkt of voelt.
Stel open vragen: Nodig de ander uit om mee te denken (bv. “Hoe zie jij dat?”).
Erken verschil: Verschillende meningen zijn oké. Benoem dat.
Maak het klein: Bespreek één onderwerp en probeer een kleine stap.
Kom erop terug: Blijf met elkaar het gesprek voeren.
Weet je het even niet meer? Twijfel je over waar je goed aan doet?
Twijfel je over de balans tussen beschermen of vrijheid? Of wil je gewoon eens praten over hoe jij het aanpakt? We luisteren. Zonder oordeel. En denken graag met je mee.