Inmiddels heeft bijna iedereen in Nederland naast het “gewone leven” ook een leven online. Sommigen vrij letterlijk, omdat ze bijvoorbeeld online werken, anderen hooguit omdat ze een Facebook-account hebben. Maar ongeacht of je nu veel of weinig op internet te vinden bent, we laten daar allemaal een spoor achter. Maar wat gebeurt er met onze digitale sporen, ons nalatenschap online, als we er niet meer zijn? Staan er filmpjes van jou online? Blijft Facebook je online vrienden melden dat je jarig bent? Staat op LinkedIn dat je ergens al zoveel jaar werkzaam bent? Dit kan voor je nabestaanden heel lastig zijn, of juist heel fijn. Hoe dan ook is dit wel iets om samen eens te bespreken.
Over wat je nalaat op internet heb je namelijk zelf wat te zeggen. Maar dan moet je het wel regelen, net als je normale of offline nalatenschap. Mediacoaches van bibliotheek Theek5 helpen je graag verder met vijf tips!
Tip 1: Weet waar jij allemaal sporen nalaat
Het lijkt erg voor de hand liggend, maar toch is dit de beste tip om mee te starten. Weet je eigenlijk wel waar je allemaal online aanwezig bent? Had je bijvoorbeeld ooit een Twitter-account, dat je al jaren niet meer gebruikt? Als je dat niet bewust offline hebt gehaald, is de kans aanwezig dat jouw data in dit account nog ergens over internet zwerft. Accounts worden namelijk lang niet altijd na zoveel tijd offline gehaald als je ze niet meer gebruikt.
Het is dus de beste eerste stap om te kijken waar je allemaal een account hebt. En dan niet alleen social media, maar ook winkels, bedrijven, de bibliotheek, hulpverlening, diensten, verzekeringen etc. Breng echt alles in kaart en houd de lijst actueel.
Tip 2: Bepaal wat je wel en niet wilt
Bedenk per account wat jij wilt dat ermee gebeurt als je er niet meer bent. Speciale aandacht verdienen je Google-account en/of je Apple ID. Hiervoor kun je instellen wat ermee moet gebeuren in geval van overlijden. Voor je Apple ID kun je een soort digitale sleutel maken die je aan mensen geeft die je vertrouwt, het zogenaamde Erfeniscontact. Bij Google kun je dingen regelen met Inactiviteitsvoorkeuren. Bepaal wat jij wilt dat er met jouw data gebeurt als je daar zelf niet meer over kunt beslissen en wie dat moet gaan doen.
Tip 3: Bedenk wat echt van jou is
Niet alles wat je online hebt, is echt van jou. Veel accounts geven een persoon toegang tot diensten. Maar wat je met dat account doet, is niet automatisch ook jouw bezit. Zo kun je e-books kopen en op je e-reader zetten, maar deze e-books zijn niet automatisch jouw bezit. Je hebt als het ware een licentie op het gebruik van dat ebook. Die licentie is in de meeste gevallen niet overdraagbaar. Dan kan dus niemand die e-books van jou erven. Maar heb je digitaal geld, bijvoorbeeld crypto, of digitale kunst (NFT), dan is dat weer wel jouw bezit en overerfbaar. De regels rondom digitaal bezit veranderen best vaak, dus het is altijd een goed idee om eens uit te zoeken hoe het zit met jouw online bezittingen.
Tip 4: Regel toegang tot je apparatuur voor nabestaanden
Naast je wachtwoorden en eventuele digitale bezittingen, moet je ook zorgen dat nabestaanden in de apparaten kunnen komen als jij dat niet meer kunt. Hoewel veel apparaten werken met gezichtsherkenning of vingerafdrukken, blijft er ook altijd de mogelijkheid om anders in te loggen. Bijvoorbeeld met een code, een patroon dat je moet tekenen of een cijfercode. Deel deze ook met je naasten. Breng alle apparaten in kaart, geef aan waar de apparaten te vinden zijn en hoe men er in kan komen. Denk o.a. aan laptops, tablets, telefoons, SD-kaarten, USB-sticks, externe harde schijven etc.
Tip 5: Zet een telefoonabonnement niet meteen stop
Voor veel accounts wordt de mobiele telefoon gebruikt als extra beveiligingsstap bij het inloggen. Bijvoorbeeld voor e-mail. Het is dan ook zeer onhandig als nabestaanden zo snel mogelijk het telefoonabonnement van een overledene stopzetten. Wil je dan nog kunnen inloggen bij accounts waarbij gebruik wordt gemaakt van verificatie via SMS, heb je een probleem. Laat daarom het abonnement ruim doorlopen en zeg pas op als je zeker weet dat je alle belangrijke accounts hebt gehad.
Wil je praktisch aan de slag?
Neem deel aan de gratis cursus Wat laat je na op internet van Bibliotheek Theek 5. Dit najaar wordt deze gegeven op:
donderdag 11 en 18 december van 14 tot 16 uur in de Pannehoef (is reeds vol, maar je kunt inschrijven op de wachtlijst bij Theek 5 door te mailen naar i.vansoest@theek5.nl)
vrijdag 12 en 19 december van 9.30 tot 11.30 uur in CC de Boodschap in Rijen (schrijf je hier in: https://theek5.op-shop.nl/923/cursus-wat-laat-je-na-op-internet-rijen-2025)
PS: Om meer over digitaal nalatenschap te leren, kun je daarnaast kijken op internet. Veel uitvaartverzekeraars besteden op hun website aandacht aan dit onderwerp. Op de site van de Consumentenbond vind je ook veel onafhankelijke informatie over dit onderwerp, evenals op de website van Seniorweb.