Gaat de zorg voor je kind of partner samen met terugkerende gevoelens van verlies en verdriet? Bij Surplus noemen we dit ook wel levend verlies. Het gaat hierbij niet over dood gaan, maar over bijstellen van verwachtingen in het leven. En hoe moeilijk dat kan zijn.
Gevoelens bestaan vaak naast elkaar. De liefde voor je gezin, verdriet over de ziekte of aandoening en tegelijkertijd het bijstellen van je eigen verwachtingen en dromen. Hierbij komen vragen op zoals: ‘Hoe was het leven gelopen zonder de aandoening?’, ‘Waarom overkomt mij dit?’ of ‘Hoe kom ik toe aan mezelf?’.
Mantelzorgers vertellen:
· “Onze relatie verandert door cognitieve problemen. We begrijpen elkaar steeds minder goed en raken elkaar kwijt terwijl we nog samenwonen. Ik herken mijn maatje niet meer.”
· “Iedere verjaardag is confronterend, omdat het verschil met leeftijdsgenoten van mijn dochter groter wordt. Wij maken blije momenten als het behalen van een zwemdiploma niet mee. Ik maak me zorgen over de toekomst.”
· “Ik word soms boos op mijn man, omdat hij steeds meer op me leunt. Daarna heb ik spijt, omdat ik weet dat ik niet boos ben op hem, maar op de aandoening. Ik voel me machteloos.”
Wil je grip op nare gevoelens bij levend verlies? Drie handvatten voor jou!
1. Erken je gevoelens
Jezelf verdrietig of boos voelen over levend verlies, zegt niets over de liefde of betrokkenheid bij je naaste. Het is een normale reactie op een moeilijke situatie. Sta regelmatig stil bij jouw gevoel. Dat kan bijvoorbeeld door tijd voor jezelf te nemen, te schrijven, je creatief te uiten (kijk bijvoorbeeld deze Kintsugi video eens) of je emoties te uiten in sporten. Stel jezelf de vraag: wat werkt voor mij?
2. Sta stil bij overgangsmomenten
Waar we voor rouw bij overlijden rituelen kennen, wordt er over levend verlies weinig gepraat. Mantelzorgers ervaren vaak onbegrip vanuit de omgeving, omdat het ‘gewone leven’ doorgaat en verliesmomenten niet altijd zichtbaar zijn. Het kan helpen om gezamenlijk stil te staan bij deze momenten, zoals het behalen van een belangrijke mijlpaal bij de revalidatie of verhuizing naar een nieuwe woonvorm. Laat deze momenten niet voorbij gaan.
3. Heb je behoefte aan informatie en verhalen van anderen?
Informeer naar de themabijeenkomsten van Surplus of sluit aan bij een ontmoetingsactiviteit in de buurt. Onze consulenten bieden telefonisch een luisterend oor en denken met je mee. Wil je informatie of verhalen beluisteren op je eigen moment? In de podcast “Levend verlies” delen mantelzorgouders en professionals hun ervaringen met dit thema.
